در صنعت ساختوساز، تیرچه یکی از مهمترین مصالح ساختمانی است که نقش حیاتی در انتقال بارهای زنده و مرده به تیرهای اصلی و ستونها دارد. تیر چه ها بهعنوان بخشی از سیستم سازهای ساختمان، بهطور گسترده در ساخت سقفها و کفها استفاده میشوند. در این مقاله، بهطور جامع به بررسی انواع آن، مشخصات استاندارد و کاربردهای آن در صنعت ساختمان میپردازیم. همچنین، بهعنوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو در صنعت فولاد ایران، فولاد سیرجان حدید، اطلاعاتی دقیق و کاربردی در این زمینه ارائه میدهیم.
تیرچه بهعنوان یک المان سازهای، بهصورت افقی بین دیوارها و ستونها قرار میگیرد و بارهای وارد شده به سقف و کف ساختمان را به تیرهای اصلی و ستونها منتقل میکند. تیر چه ها معمولاً از فولاد، بتن و چوب ساخته میشوند و بهعنوان بخشی از مسیر انتقال بار در سیستم سازهای ساختمان عمل میکنند. تیر چه ها بهطور کلی به دو دسته تیرچههای بتنی و تیرچههای فلزی تقسیم میشوند.
مشاوره با مهندسان فولاد
پیش از انتخاب و خرید میلگرد، جهت تضمین تطابق محصول با نیازهای پروژه، توصیه اکید میشود با کارشناسان فولاد سیرجان حدید مشورت فرمایید. این مشاوره تخصصی، شما را در انتخاب صحیح سایز و نوع میلگرد یاری خواهد نمود.
انواع تیرچه
تیرچهها یا (Lattice Grider) بر اساس جنس و روش تولید به انواع مختلفی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی مهمترین انواع آن میپردازیم:
تیرچه پیشساخته خرپایی
تیرچهها، به عنوان اجزای پیشساختهی سازهای، نقش مهمی در ساخت سقفها و کفها ایفا میکنند و انواع مختلفی دارند که یکی از رایجترین آنها، تیر چه پیشساخته خرپایی است. این نوع تیر چه از شبکهای متشکل از میلگردهای کششی (که نیروهای کششی را تحمل میکنند)، میلگردهای عرضی (که برای اتصال و پایداری شبکه به کار میروند) و میلگرد اتصال (که اجزای مختلف خرپا را به هم متصل میکند) تشکیل شده است که این میلگردها به صورت دقیق و با استفاده از فرآیند جوشکاری به یکدیگر متصل میشوند و یک ساختار یکپارچه و مستحکم را به وجود میآورند.
تیرچههای پیشساخته خرپایی به دلیل استحکام بالا و همچنین قابلیت حمل و نقل آسان، به طور گسترده در پروژههای ساختمانی برای اجرای سقفها و کفها مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع تیر چه ها بر اساس نوع قالب مورد استفاده در هنگام تولید، به دو دستهی اصلی تقسیم میشوند: تیر چه های با قالب ماندگار (که در آنها قالب پس از بتنریزی باقی میماند و جزء سازه محسوب میشود) و تیر چه های بدون قالب ماندگار (که در آنها قالب پس از بتنریزی جدا میشود).
مطالب مرتبط: جهت درک بهتر این موضوع، مطالعه این مقاله نیز پیشنهاد میشود: ستون بتنی و انواع آن
تیرچه پیشتنیده
تیرچه پیشتنیده، به عنوان یکی از پیشرفتهترین و کارآمدترین انواع تیر چه ها در صنعت ساختمان شناخته میشود که فرآیند تولید آن در کارخانههای مجهز و با استفاده از تکنولوژیهای نوین صورت میگیرد. ویژگی بارز این نوع تیر چه، نحوهی اعمال نیرو به میلگردهای آن است؛ به این ترتیب که میلگردها، پیش از انجام عملیات بتنریزی، تحت کشش و تنش قرار میگیرند.
پس از اتمام بتنریزی و کسب مقاومت اولیه بتن، این کشش و تنش اعمال شده به میلگردها آزاد میشود. این فرآیند خاص، که به پیشتنیدگی معروف است، باعث ایجاد یک نیروی فشاری دائمی در بتن میشود که در نتیجه، مقاومت فشاری تیرچه در برابر ترکخوردگی و خمش به طور چشمگیری افزایش مییابد.
این افزایش مقاومت، تیرچههای پیشتنیده را به گزینهای ایدهآل برای استفاده در ساختمانهایی با بار زنده بالا (مانند ساختمانهای اداری، تجاری و پارکینگها) و همچنین سازههای نیمهصنعتی (مانند سولهها و انبارها) تبدیل کرده است. به عبارت دیگر، استفاده از تیر چه های پیشتنیده، امکان اجرای سازههایی با دهانههای بزرگتر و بارهای سنگینتر را با اطمینان بیشتر فراهم میآورد.
تیرچه کرومیت (تیرچه فلزی با جان باز)
تیرچه کرومیت، که با نام تیر چه فلزی با جان باز نیز شناخته میشود، نوع خاصی از تیر چه های فلزی است که ساختار آن از ورق فولادی و نبشی تشکیل شده است. این نوع تیر چه ها، به دلیل ترکیبی از وزن کم و مقاومت بالا، به طور گسترده در ساخت سقفهای سازههای اسکلت فلزی مورد استفاده قرار میگیرند.
یکی از ویژگیهای بارز “تیرچه” کرومیت، عدم نیاز به شمعبندی در هنگام اجرا است که این امر، به طور قابل توجهی هزینههای اجرایی پروژه را کاهش میدهد. علاوه بر این، سرعت بالای اجرا و کاهش میزان مصرف بتن در مقایسه با سایر روشهای اجرای سقف، تیر چه های کرومیت را به گزینهای ایدهآل و اقتصادی برای پروژههای مختلف ساختمانی تبدیل کرده است. این ویژگیها، به ویژه در پروژههایی که سرعت اجرا و کاهش هزینهها از اولویتهای اصلی هستند، اهمیت بیشتری پیدا میکند.

تیرچه بتنی
تیر چه بتنی، که یکی دیگر از انواع پرکاربرد تیرچهها در صنعت ساختمان به شمار میرود، از ترکیب بتن و میلگرد به صورت پیشساخته تولید میشود و در پروژههای مختلف ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد. ساختار این نوع تیر چه ها معمولاً شامل یک میلگرد در قسمت بالایی (بال فوقانی)، دو میلگرد در قسمت پایینی (بال تحتانی) و تعدادی میلگرد زیگزاگ یا عرضی است که وظیفهی اتصال و یکپارچهسازی بالها و ایجاد مقاومت برشی را بر عهده دارند.
این ترکیب از میلگردها و بتن، ساختاری مستحکم و در عین حال نسبتاً سبک را ایجاد میکند که از ویژگیهای مهم تیرچههای بتنی محسوب میشود. به دلیل همین وزن کم و قابلیت حمل و نقل آسان، تیر چه های بتنی به طور گسترده در ساخت ساختمانهای مرتفع و چند طبقه مورد استفاده قرار میگیرند، زیرا سهولت در جابجایی و نصب آنها در ارتفاع، به افزایش سرعت اجرا و کاهش هزینههای پروژه کمک میکند.
مطالب مرتبط: جهت درک بهتر این موضوع، مطالعه این مقاله نیز پیشنهاد میشود: پی ساختمان یا فونداسیون چیست؟
تیرچه سفالی (تیرچه فندولهدار)
تیرچه سفالی، که با نام تیر چه فندولهدار نیز شناخته میشود، نوع دیگری از تیر چه ها است که شباهت زیادی به تیرچه خرپایی دارد. ساختار این نوع تیر چه نیز شامل تعدادی میلگرد است که در داخل یک قالب سفالی قرار گرفته و سپس بتنریزی بر روی آنها انجام میشود.
در گذشته، تیرچههای سفالی به دلیل ویژگیهایی مانند وزن نسبتاً کم و هزینهی پایینتر تولید در مقایسه با سایر انواع تیر چه ها، از محبوبیت زیادی در صنعت ساختمان برخوردار بودند و به طور گسترده مورد استفاده قرار میگرفتند. با این حال، با گذشت زمان و افزایش توجه به استانداردهای کیفی و ایمنی در ساخت و ساز، نگرانیهایی در مورد کیفیت و یکنواختی سفال مورد استفاده در این نوع تیر چه ها به وجود آمد.
این نگرانیها، به ویژه در مورد مقاومت و دوام سفال در برابر عوامل محیطی و بارهای وارده، منجر به محدود شدن استفاده از تیرچههای سفالی در پروژههای ساختمانی شده است. به عبارت دیگر، با وجود مزایای اولیه، به دلیل مسائل مربوط به کنترل کیفیت و اطمینان از عملکرد مناسب سفال در طولانی مدت، استفاده از این نوع تیر چه در حال حاضر محدودتر شده است.
خرید بدون واسطه!
با خرید مستقیم از کارخانه فولاد سیرجان حدید، علاوه بر حذف واسطهها و کاهش هزینهها، از مزایای نظیر تضمین کیفیت محصولات، مشاوره تخصصی و خدمات پس از فروش بهرهمند گردید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با کارشناسان فروش ما تماس حاصل فرمایید.
تیرچه صنعتی
تیر چه صنعتی، که به عنوان یکی از روشهای نوین در تولید تیرچه شناخته میشود، از فرآیند جوشکاری نقطهای برای ایجاد شبکهای منسجم از میلگردها بهره میبرد و برخلاف برخی انواع دیگر تیر چه ها، فاقد پایه است. ساختار این نوع تیر چه ها از ترکیب دو مادهی اصلی، یعنی فولاد و بتن تشکیل شده است که این ترکیب، مقاومت و استحکام بالایی را برای آنها به ارمغان میآورد.
به دلیل همین مقاومت بالا، تیرچههای صنعتی معمولاً در ساخت سقفهای صنعتی، که نیازمند تحمل بارهای سنگین و شرایط خاص هستند، و همچنین در ساختمانهایی با دهانههای بزرگ، که فاصلهی بین ستونها زیاد است و نیاز به سازههایی با مقاومت خمشی و برشی بالا وجود دارد، به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند. استفاده از این نوع تیر چه، علاوه بر افزایش سرعت اجرا، میتواند به بهبود کیفیت و پایداری سازه نیز کمک کند.
مشخصات تیرچه استاندارد
برای ساخت تیرچههای بتنی، رعایت استانداردهای ملی ساختمان ضروری است. برخی از مهمترین مشخصات آن عبارتند از:
- حداقل ضخامت بتن تیرچه: ۴۰ میلیمتر
- حداقل عرض تیرچه: ۱۰۰ میلیمتر
- قطر میلگردهای کششی و فشاری: حداقل ۸ میلیمتر
- قطر میلگردهای مهاری: حداقل ۶ میلیمتر
رعایت این استانداردها باعث افزایش مقاومت و ایمنی سازه میشود.

کاربرد در صنعت ساختمان
تیرچهها به عنوان اجزایی از سیستم سازهای ساختمان، کاربردهای وسیعی در صنعت ساخت و ساز ایفا میکنند. از جمله مهمترین این کاربردها میتوان به استفاده از آنها در ساخت سقفها و کفها اشاره نمود، به گونهای که تیر چه ها به عنوان بخشی از سیستم باربر سقف و کف، وظیفهی انتقال بارهای وارده را به تیرهای اصلی و ستونهای سازه بر عهده دارند.
همچنین، تیرچههای بتنی و فلزی به دلیل ویژگیهایی نظیر وزن کم و مقاومت بالا، در ساخت ساختمانهای مرتفع مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر این، تیر چه های صنعتی و پیشتنیده در ساخت سازههای صنعتی و نیمهصنعتی کاربرد دارند. در نهایت، تیر چه ها در ساخت سقفهای تیر چه و بلوک نیز به عنوان بخشی از سیستم باربر سازه به کار گرفته میشوند.
مطالب مرتبط: جهت درک بهتر این موضوع، مطالعه این مقاله نیز پیشنهاد میشود: اسکلت بتنی
مزایای استفاده
استفاده در صنعت ساختمان، مزایای متعددی را به همراه دارد. از جمله این مزایا میتوان به کاهش وزن سازه اشاره نمود، زیرا تیر چه ها به دلیل وزن نسبتاً کم خود، موجب کاهش وزن کلی ساختمان میشوند. همچنین، استفاده از تیرچههای پیشساخته، سرعت اجرای عملیات ساخت و ساز را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
صرفهجویی در مصرف مصالح از دیگر مزایای این محصول است؛ به گونهای که با استفاده از تیرچهها، میزان مصرف بتن و میلگرد کاهش یافته و در نتیجه، هزینههای ساخت و ساز نیز به طور چشمگیری کاهش مییابد. علاوه بر این، تیر چه ها به دلیل استحکام و مقاومت بالای خود، موجب افزایش مقاومت کلی سازه در برابر بارهای زنده و مرده میگردند.

سخن پایانی
تیرچه بهعنوان یکی از مهمترین مصالح ساختمانی، نقش حیاتی در انتقال بارهای زنده و مرده به تیرهای اصلی و ستونها دارد. با پیشرفت تکنولوژی، انواع مختلفی از تیرچهها مانند تیر چه های بتنی، فلزی، پیشتنیده و کرومیت تولید شدهاند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند.
فولاد سیرجان حدید بهعنوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو در صنعت فولاد ایران، با تولید میلگردهای با کیفیت و استاندارد، گزینهای مطمئن برای پروژههای ساختمانی شماست. برای خرید میلگرد با کیفیت و دریافت مشاوره تخصصی، با کارشناسان ما در فولاد سیرجان حدید تماس بگیرید.
پشتیبانی واتساپ
مزیت خرید مستقیم از کارخانه فراتر از حذف واسطههاست. برای بهرهمندی از مشاوره تخصصی و رایگان در خصوص محصولات فولادی و انتخاب مناسبترین گزینه، از طریق واتساپ با کارشناسان فولاد سیرجان حدید در ارتباط باشید.